e-YAPILANMADA YENİ YAKLAŞIMLAR

BELEDİYECİLİK HİZMETLERİNİN

CEP TELEFONLARI (GSM ŞEBEKELERİ) ÜZERİNDEN VERİLMESİ

           Kartal belediyesinde yaptığımız e-belediyecilik çalışmaları neticesinde halkın ihtiyaç duyduğu her hizmeti her zaman ve her yerden alabilmesi için teknolojinin tüm nimetlerinden faydalanabilir hale geldik. İnternet üzerinden birçok belediye bir çok hizmeti halkının kullanımına sunmuş durumda, ama herkezin bilgisayarı yok ve ya olsa bile her yere taşıma imkanı yok. Ama cep telefonu kişinin yanından ayırmadığı bir aksesuar haline gelmiştir. Dolayısıyla cep telefonu üzerinden verilebilecek hizmetler nerede olursa olsun vatandaşın ulaşabileceği bir yerde olacaktır. Zira gsm operatörlerinin yaptığı yatırımlar neticesinde cep telefonlarının kullanılamadığı yer de neredeyse yok gibi.

             İşte bu nedenle Kartal'da gsm belediyeciliğini hayata geçirmek istedim. Bu amaçla hazırlamış olduğum proje ihale edildi ve kurulumları tamamlandı.

 NOT: Ne var ki, mart 2009 yerel seçimlerinden hemen önce kurulumları tamamlanan sistemin devreye alınması ve tanıtımı yeni yönetime kaldı. Ancak yeni yönetim hala  bu sistemi devreye alıp halkın hizmetine sunamadı (Bu gün 28/06/2010 ve tam 15 ay geçmiş). 

Bu sistemde bazı belediyecilik hizmetleri ile bilgi hizmetlerini cep telefonu üzerinden kartallılara ulaştırabiliyoruz. MOBİL BELEDİYECİLİK sistemi olarak bilinen bu CEP TELEFONU BELEDİYECİLİĞİ sistemi ilk uygulayan değiliz ama dünya çapında bazı ilkleri içeriyor. Özellikle İBB olmak üzere bazı belediyeler de bu sistemi kurmuşlardır. Ancak benim kurduğum sistemde verilen bir çok hizmet verilememektedir. Basit bilgilendirme hizmetlerini içermektedir. Ve dar bir anlam ile yanlış bir kullanımla cep belediyeciliği adı kullanılmaktadır. Bu da bana göre yanlış bir isimlendirmedir. İnternet üzerinden verilen hizmetler bütününe e-belediyecilik denildiği gibi gsm şebekeleri üzerinden verilen hizmetlere de gsm belediyeciliği denilmesi daha doğrudur. Zira internetten verilen hizmetler için bilgisayar belediyeciliği gibi bir isim kullanılmıyor. Burada da cep belediyeciliği kullanılması yanlıştır.

GSM belediyeciliği sistemi üzerinden sunulabilen bir çok hizmetten öne çıkanlar aşağıda özetle tanıtılmıştır. Bunlar:

MOBİL İMAR DURUMU: Cep telefonu 3G/GPRS üzerinden ada/parsel girmek suretiyle imar durumunu hem grafik hem de ayrıntılı tekst bilgileri şeklinde alınabiliyor. Bu dünyada bir ilktir. Bu uygulamanın cep telefonlarına taşınması için verdiği ücretsiz ve koşulsuz destek için, ULUSAL CAD VE GIS ÇÖZÜMLERİ A.Ş. marmara ve ege bölge müdürü Sn. Ufuk BALCI ve mesai arkadaşlarına teşekkür etmeyi Kartal halkı adına bir borç biliyorum.

BORÇ SORGULAMA VE KREDİ KARTI İLE ÖDEME: Bu uygulama ile cep telefonundan vergi borcu sorgulanıp kredi kartı ile ödenebiliyor. Bu sistem 128 bit ssl ile korunuyor. Türkiye'de ilktir.

ŞİKAYET/ÖNERİ: Şikayet ve öneriler resim de çekilerek eklenip anında gönderilebiliyor ve takip edilebiliyor.

ÖNEMLİ TELEFONLAR VE REHBER: Kartalda bulunan önemli kurumlar ile tüm okul ve hastanelerin adres ve telefonları, bu kurumların haritaları ve o kuruma nasıl ve hangi araçlar ile gidilebileceği ve bu araçların güzergâhları yer alıyor.GSM üzerindeki uygulamalarda örneğine rastlayamadık.

ETKİNLİKLERE ON-LİNE REZERVASYON: Belediyenin sosyal etkinliklerinden biletli olan ve koltuk sayısına göre ziyaretçi kabul edebilen sinema, tiyatro ve seminer gibi gösterilere on-line olarak bilet ayırtmak mümkün. Ayrıca bu rezervasyon için cep telefonuna bir barkod da gönderilebilmekte ve salonların girişindeki barkod okuyucusuna cep telefonunun ekranındaki barkod gösterilerek salona giriş yapılabilmektedir. Bu da örnek bir uygulamadır.

ADRES BULMA: Diyelim ki; açık öğretim sınavlarına gireceksiniz. Ama okulun yerini bilmiyorsunuz. Okulun adını okullar menüsünden buluyorsunuz. Adres ve telefonunu ekranda görüyorsunuz. İsterseniz hemen arama tuşuna basıp okulu arayarak yardım alabilirsiniz. Ya da, bana okulun haritadaki yerini göster diyebilirsiniz ve telefonunuz gösterir. "Peki ben buraya nasıl giderim" derseniz, telefonunuz size, aradığınız okula gidebilmek için kullanabileceğiniz toplu taşıma araçlarının tamamını sunacaktır. (Otobüs, Minibüs, Dolmuş...). "Tamam da, "bana en yakın otobüs durağını bilmiyorum ki" derseniz, telefonunuz o konuda da sizi yönlendirecektir. Hatta otobüs hareket saatlerini de isterseniz ekranınıza getirecektir.

KULLANIM: Şimdilik Türkcell ve vodafone kullanıcıları mobil yazarak 5519' sms atarak java uygulamasını cebine indirip kullanabiliyor. Uygulama çoğunlukla çevrim dışı çalışyor ve sadece interaktif uygulamalar çin internete bağlanıyor. (M-imar durumu ve borç sorgulamak gibi)

Bu sistemi daha iyi tanıyabilmek için ekran görüntülerini de buraya ekliyorum. Bunlar ilk akla gelen uygulamalar. Belediyelerin ve yöneticilerinin yetenek ve vizyonuna bağlı olarak bu hizmetlerin sayısını artırarak daha fazla hizmeti cep telefonlarına taşımak mümkün olabilir.

Kartal için geliştirdiğim uygulamayı linki tıklayarak inceleyebilirsiniz.

http://azmigun.blogspot.com/2010/06/gsm-belediyeciligi.html

BİLGİ SİSTEMLERİ VE KARAR DESTEK SİSTEMLERİ İLİŞKİSİ

Nasıl ki kent bilgi sistemi ile alt bileşenleri olan coğrafi bilgi sistemi arasında bir kavram karmaşası varsa bilgi sistemleri ile karar destek sistemleri arasında da benzer kavram karmaşası vardır. Her ne kadar bilişim çevresinde bilgi sistemleri ile karar destek sistemleri ayrı ayrı ele alınıp farklı sistemlermiş gibi değerlendirilse de bunu ticari bir kaygı olarak değerlendiriyorum. Neticede birileri bilgi sistemleri geliştirirken bazı firmalar ve şahıslar da, geliştirilen bu sistemlerin raporlama açıklarını bulmuş ve bunları bir paket haline getiren yazılımlar geliştirerek “karar destek sistemi” adıyla piyasaya sürmüşlerdir. İşte kaygı buradadır. Çünkü zamanla bilgi sistemleri geliştirenler bu raporlama açıklarını kapatmışlardır. Ve bu durumda karar destek sistemlerinin yaptığı işleri aslında tüm bilgi sistemlerinin yaptığı öğrenilirse müşteriler, “neden iki kez para ödeyelim ki” mantığını yürütecekler ve karar destek sistemi geliştiriciler müşteri kaybedeceklerdir.

Neden böyle bir sav öne sürüyorum?

Önemli olan konu aslında, bilgi sistemleri ile karar destek sistemlerinin aynı şey olduklarıdır. Daha doğrusu tüm bilgi sistemlerinin aslında birer karar destek sistemi olduğudur. Yapıları gereği bilgi sistemlerinin asıl yaptığı iş; çevrede ve kurumda var olan tüm verilerin toplanması, depolanması, sınıflandırılması ve istenilen kriterlere göre analiz edilmesi sonucunda oluşan raporlar ile tepe yöneticilerinin ihtiyaç duydukları konularda doğru karar verebilmelerini kolaylaştırmaktır. Yani karar vermelerine destek olmaktır. Bu durumda bilgi sistemleri zaten birer karar destek sistemleridir.

KAMU HİZMETLERİNDEKİ DEĞİŞİM VE e-SİSTEMLERE YÖNELİŞ

Bu gün e-devlet uygulamalarının fark edilen en büyük avantajlarından biri de devlette denetimin ve kontrolün web zerinden sağlanabilmesidir. İş ve işlemler ile kurumların yaptığı faaliyetler, iş süreçlerinin etkin işleyip işlemediği ve daha birçok şey hem yerel yönetimlerin kendi birimleri arasında hem de merkezi yönetimin (devletin) yerel yönetimleri takip ve kontrolü açısından web üzerinden takip edilebilmektedir. Ayrıca yerelde kurumların bazıları kağıt ortamında tozlu raflarda bazıları masa üstü bilgisayarların disklerinde ve çok azı da merkezi sunucularda tutulan kurumsal verilerin devlet tarafından merkezi olarak takip edilebilmesinin tek yolu olarak ta e-devlet uygulamaları olarak görülmektedir.

Bu durum devleti, devletin alt birimlerini (Kitleri) ve belediyeleri elektronik ortama çekmiştir. 59. Hükümet döneminde Avrupa birliği tam üyelik müzakere sürecinin de başlamasından sonra e-devlet çalışmaları hızlanmıştır. Bu amaçla 2003 yılında e-Dönüşüm Türkiye Projesi hazırlanmış ve kısa dönem eylem planları yayınlanmıştır. Bu konuyla yakından ilgilenmek ve bu çalışmalarda koordinasyonu sağlamak üzere e-dönüşüm Türkiye istişare kurulları oluşturulmuş ve çalışmaları bakanlık düzeyinde takip edilmeye başlanmıştır. 

Konunun sadece merkezi hükümetle ilgili olmadığı anlaşıldığından yereldeki tüm kamu kurumlarını da kapsayan 2005/20 sayılı birlikte çalışabilirlik genelgesi yayınlanmıştır. Bundan sonra bir dizi genelge daha yayınlanmış ve özellikle de mevzuatta ciddi değişikliklere gidilerek elektronik ortamda çalışma teşvik edilmiştir. Bu şekilde birlikte çalışabilirlik kriterleri standart hale getirilmeye ve kurumların da bu standartlara uymaları teşvik edilmeye çalışılmıştır. Belediye ve büyükşehir belediyeleri yasaları başta olmak üzere değiştirilen yasalar ile de kurumlar birlikte çalışabilirlik kriterlerine uymaya zorlanmışlardır.

5393 sayılı Belediye kanuna, 13/07/2005 tarih ve 25874 Sayısalı Resmi Gazetede yayımlanan değişiklik ile “belediyeler … ; coğrafî ve kent bilgi sistemleri;… geliştirilmesi hizmetlerini yapar veya yaptırır…” ifadesi eklenmiştir. (madde 14/a)

Belediyeler aslında gelişmelere daha hızlı ayak uydurmuş ve e-belediye çalışmalarını başlatmışlardır. Özellikle büyük ve kalabalık kentlerin belediyeleri bu konuda önemli gelişmeler sağlamış ve e-belediyecilik alanında lokomotif olmuşlardır. Bunda bütçelerinin büyüklükleri ve altyapı imkânları da önemli rol oynamıştır tabii. Buna imkân veren bir diğer özellikleri de, belediyelerin karar mekanizmalarının kolay ulaşılabilir ve hızlı çalışır olmasıdır. Kitlerde ve merkezi idarelerde bu durum tam tersine kurumların ayağına bağ olabilecek kadar karmaşık ve hantal olabilmektedir.

Yöneticilerinin siyasi yapılarından dolayı halkı memnun etme ihtiyacı belediyeleri elektronik hizmetlerini her geçen gün artırmaya teşvik etmektedir. Belediyeler arasında bu alanda bir yarış dahi söz konusudur. Bu yarış halkın lehine sonuçlar doğurmaktadır. Bunun sonucunda kentlerde her geçen gün hayat daha da kolaylaşmakta ve hizmetlerin ulaşılabilirliği artmaktadır. Bu durum hizmetlere ulaşım sürecini de kısaltırken belediyelerin süreçlerini de kısaltmakta, personel sayılarını ve tabii maliyetlerini de azaltmaktadır. Daha az personel ile daha hızlı ve verimli hizmetler vermeye başlayan belediyelerin başkanları da halktan bu nispette iyi not alabilmektedir.

Belediyelerin hizmet alanları çok geniş ve çeşitlidir. Hemen her alanda vermesi gereken bir hizmet vardır. Bu özelliğiyle vatandaş doğumdan itibaren ölümüne kadar belediye ile muhataptır. Belediyelerin sunduğu hizmetler iki grupta ele alınabilir.

1.    Yol, su, asfalt, kanalizasyon şebekeleri, çöp toplama ve çevre temizlik işleri, veterinerlik hizmetleri gibi.

2.    Vergi ve borç tahsilatı, beyan alma, dilekçe alma, kültürel faaliyetler, eğitim faaliyetleri, hizmet ve bu hizmetlerden faydalanma şekil ve yollarının öğretisi ve tanıtımı gibi hizmetler.

Birinci gruptaki hizmetler bir fiil belediyenin ilgili birimleriyle ve gerekiyor ise vatandaşın da yine bir fiil iştirakiyle gerçekleştirilebilecek türdendirler. Başka türlü bu hizmetler üretilemez ve sunulamazlar. Bunlar belediyelerin, mevzuatla kendilerine verilen ve belediye olmakla doğrudan üstlenmiş oldukları kaçınılmaz görevleridir. İkinci gruptaki hizmetler ise belediyelerin sokağa/sahaya çıkmadan masa başında planlayıp üretebileceği ve bizzat vatandaşın belediyenin ilgili birimlerine iştirakiyle verebilecekleri hizmetlerdir. Belediyelerin sundukları bu hizmetlerden faydalanmak isteyen ya da buna mecbur olan vatandaşlar normalde belediyenin ilgili birimlerine şahsen gitmek durumundadır. Bu birimlerde çoğu zaman da sıra (Halk dilinde yerleşik şekliyle kuyruk)  beklemek zorunda kalırlar.

Evvel zamanda birinci grupta örnekleri yer alan hizmetlerin birini dahi alabilen vatandaş kendini şanslı kabul edip belediyesinden memnun olurken, bu gün bu hizmetlerin belediyenin asli görevi olduğunu ve yapmak zorunda olduğunu kabul edip artık bunlardan farklı hizmetleri de sunmalarını beklemektedir. Belediyelerinden yeni hizmet çeşitlilikleri beklemektedirler. Sahip oldukları oy potansiyelini de bu beklentilerini gerçekleştirilmesi yolunda silah olarak kullanmaktadırlar.

Bu nedenle belediyelerde artık birinci gruptaki hizmetleri mecburen yerine getirmek zorunda oldukları görevleri olarak kabul etmekle kalmayıp bununla birlikte bu gün ikinci gruptakileri bile asli görev olarak kabul etmişlerdir. Özellikle büyük şehirlerde belediyeler, bu hizmetlerin dışında yeni hizmet alanları keşfedip bunlarla halkın karşısına çıkma konusunda yarış halindedirler.

Bu hizmetleri bulup halka sunulabilir hale getirmek te belediyelere ilave ar-ge maliyetleri getirmekle birlikte yeni ve pahalı teknolojik yatırımlar yapmak zorunda bırakmıştır. Türkiye’ye teknolojik gelişmelerin dünya geneline göre daha geç gelmesinden dolayı bu nedenle Türk milletinin teknolojiye aç olması ve bu açlığın da özellikle elektronik ürünler ve bunların da başında bilişim teknolojileri gelmesi nedeniyle yatırımlar da genelde IT sektörüne yönelik olmaktadır. Diğer teknolojik ihtiyaçların da özellikle kontrol ve takiplerinin bilişim sistemleri ile mümkün olması bu eğilimi artırmaktadır. Dolayısıyla halkın değişik hizmet beklentileri yeni IT yatırımlarını tetiklemekte ve belediyeleri buna teşvik etmektedir.

Yeni hizmet talebinin yanında vatandaşın belediyelerden önemli bir beklentisi daha vardır. Bu da özellikle büyük kentlerde ortaya çıkan kuyruk çilesine bir çözüm bulunmasıdır. Bu sorun nüfusun fazlalığından kaynaklanan bir sorundur. Küçük yerleşim merkezlerinde bu sorun neredeyse yok gibidir. Anadolu’da bir ilçede belediye başkanıyla ya da kaymakam ile neredeyse kanka gibi tanışırken, büyük şehirlerde belediye başkanının ya da kaymakamın yüzünü görememiş vatandaşlar oldukça fazladır.

Nüfusun yoğunluğunun getirdiği bu kuyruk çilesine çözüm yine bilişim teknolojilerinden gelmektedir. İşte bu çözümün adı “e-belediyecilik sistemi”dir. Direk olarak e-belediyecilik diye zikrettim çünkü kent bilgi sistemi (KBS) ve alt bileşenleri olan Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS-GIS) ile Yönetim Bilgi Sistemleri (YBS-MIS) daha ziyade kurum içinde kullanılmakta ve nimetleri, vatandaş belediyeye şahsen geldiğinde kullanılabilmektedir. Uygulamada bu böyledir maalesef. Bunun vatandaşı belediyeye getirmeden uygulanabilir şekli ise e-belediyeciliktir. Sonuç olarak şu tez ortaya atılabilir.

“e-belediye kent bilgi sistemini kurmuş ve tam anlamıyla uygulayabilen belediyelerini kent bilgi sistemi nimetlerini kullanarak olabildiğince fazla hizmeti web üzerinden vatandaşına sunan belediyedir.” E-belediyecilik ise bu özelliğin felsefe halinde tanımlanmasıdır.