e-atık sorunu son yirmi yılda ön plana çıktı


Fatih Sarı fatihs@interpromedya.com.tr

E-atıkların, elektronik cihaz kullanımının yaygınlaşmasıyla çevrecilik tartışmalarının odağı olduğunu vurgulayan HP Türkiye ve Orta Doğu Çevre Yöneticisi Hande Baloğlu, “Kâğıt atıklar, mürekkep kartuşları, eski ekranlar, piller, aküler ve bilgisayar parçaları içerdiği zehirli maddelerle çevreyi kirletmekle kalmıyor, aynı zamanda geri dönüşümle ekonomide geri kazanabilecek malzemelerin ziyan olmasına yol açarak büyük mali kayıplara neden oluyor. Bu konuda öncelikle kullanıcıların e-atıkları geri dönüşüm merkezine göndermelerini kolaylaştıran bir sistem getirilmeli” dedi.
Ürünlerinden kurşun, cıva, kadyum gibi AB direktiflerine aykırı maddelerin kullanımını ilk çıkaran marka olduklarını iddia eden Nokia Türkiye Genel Müdürü Conor Pierce, “Ambalaj atıkları, piller ve elektronik atıklar konusunda yükümlülüklerini hassasiyetle yerine getiren Nokia, servis ağında ISO 14001 Çevre Yönetimi Standartları’nın düzenli takibini denetlemeler yoluyla yapıyor. Nokia Türkiye de kullanılmayan Nokia cep telefonlarını, şarj cihazlarını ve bataryaları topluyor” dedi.
Teknolojinin geliştikçe kendine özgü bir tüketim talebi de yarattığını ifade eden Software AG Türkiye Genel Müdürü Yüce Erim ise “Çevre konusunda gereken duyarlılık seviyesine yükselebilmek için atılacak olan ilk adım geridönüşüm konusuna verilecek önemdir. Özellikle e-atıkların kontrol altına alınabilmesi için BT’nin sarf malzemelerini doğada çözülebilen malzemelerle yapabilmenin yollarını araştırmalıyız”


Geri dönüşüm süreçleri çok önemli
Fujitsu Türkiye Genel Müdürü Halit Zaim, “Elektronik eşyalarda değerli madenler, cam ve plastik gibi kullanışlı maddeler bulunmaktadır. Örneğin, değerli madenler bilgisayar devre kartları ve diğer elektronik parçalarda kullanılabilirler. Bu eşyaların geri dönüşümünün yapılması hammaddelerin bulunması için yapılan madenciliğe olan gerekliliği azaltır ve zehirleyici atıkları çöplerin dışında tutar. Fujitsu dünyanın çeşitli bölgelerinde e-atıkların geri dönüşümüne yönelik programlar uygulamaktadır. Halen, ABD’de uygulanmakta olan “Fujitsu Geri Dönüşüm Programı” buna bir örnektir” dedi.

“Kâr amacı gütmemek gerekli”
Lexmark Türkiye Genel Müdürü Sinan Emon, şunları söyledi: “İş hayatımızın, gündelik hayatımızın yüzde 80’ini kapsadığı düşünülürse, sadece çevreye değil, tükettiğimiz ürünler aynı zamanda sektör çalışanlarına da etki ediyor. Burada yapılması gereken sektör şirketlerimizin çevreye karşı olan sorumluluklarının bilinciyle kullandıkları teknolojilerin geri döndürülebilir, atıklarının çevreye zarar vermeden yok edilebilir ve sadece ürünlerin değil, süreçlerin de çevreye göre uyarlanması gerekmektedir.”

Çevreci ürünlere yatırım maliyetli
Doğal kaynakların hızla tükenmesinin zehirli atıklar ve geri dönüşüm gibi konuları beraberinde getirdiğini belirten ZyXEL Türkiye Tüketici Elektroniği ve Kablosuz Ürünler Ürün Müdürü Şamil Doğan, “Teknoloji üreticilerinin bu konuda tüm üretim ve tedarik sürecini yeniden yapılandırması gerekiyor. Çevreci teknolojileri üretmek için üretim sürecinin Avrupa Birliği tarafından uygulanması tavsiye edilen WEEE, RoHS ve EUP gibi yönergelere uyumlu olarak gerçekleştirilmesi gerekiyor” dedi.